حافظه غذایی چیست؟

از کودکی مشکلاتم با غذا آغاز شد. کوچکترین فرد خانواده بودم. برادرها و والدینم الگویی بودند که رفتارها را از آنها می آموختم. وقتی می‌خواستیم غذا بخوریم یک سوال همیشه آزارم می داد. آن سوال مهم این بود که چرا من نباید به اندازه‌ی برادران بزرگتر یا والدینم غذا بخورم؟ با خودم فکر می کردم من نیز به اندازه‌ی دیگران حق دارم تا غذا بخورم. معمولا اولین نفری بودم که سر سفره‌ی غذا می نشستم و آخرین نفری بودم که از سر سفره‌ی غذا بلند می شدم. 

یکی دیگر از مشکلاتی که با غذا داشتم این بود که تصور می‌کردم به اندازه‌ی کافی غذا نمی خورم. یا وقتی غذا می خوردم از خودم می پرسیدم چرا غذای من خیلی زود تمام می شود؟! آیا موجودی نامرئی وجود دارد که آن را نمی بینم و غذای من را می خورد؟ 

بعد از سالها که مطالعات گسترده‌‌ای را در زمینه‌ی فیزیولوژی، تغذیه، عصب‌شناسی و روانشناسی خوردن آغاز کردم متوجه نقصی شدم که از کودکی در وجودم بود و رشد کرده بود. حالا بزرگسالی بودم که یک نقص کودکانه را بزرگ کرده بودم و باید این نقص را برطرف می کردم. اما این نقص چه بود؟ این نقص ساده را بررسی کردم و از شما می خواهم حتما این مقاله را تا پایان با دقت بخوانید.

حافظه‌ی غذایی چیست ؟ 

شاید برای شما پیش آمده باشد یا اینکه زیاد پیش بیاید که وقتی غذا خوردن‌تان به پایان می‌رسد لحظه ای صبر کنید و باز هم در بشقاب‌تان غذا بریزید و به خوردن ادامه دهید. شاید فکر کنید به اندازه‌ی کافی غذا نخورده اید و باید باز هم بخورید. اگر دچار اضافه وزن یا چاقی مفرط هستید این اتفاق وقتی می افتد که حافظه‌ی شما مقدار واقعی غذایی که خورده‌اید را به شما نشان نمی‌دهد. به معنی بسیار ساده‌تر شما یا فراموش می کنید همین حالا چه حجمی از غذا را خورده‌اید و یا اندازه‌ی غذایی که خورده‌اید را بسیار کمتر از میزان واقعی‌اش تصور می‌کنید. این نقصِ قابل تعمیر باعث می شود گاهی یا اغلب مواقع دچار اختلال در خوردن شویم. اما چگونه میتوانیم این نقص را برطرف کنیم؟ عجله نکنید و ادامه‌ی این نوشته را مطالعه کنید. 

مهارت‌هایی که باید بیاموزیم

تا حالا این سوال برای شما پیش آمده است که چگونه می توانیم حافظه غذایی خود را تقویت کنیم؟ حقیقت این است که معمولاً وقتی می خواهیم لاغرتر شویم انرژی اصلی خود را بر روی پیروی از یک برنامه غذایی می گذاریم. اما سوال مهم این است آیا یک حافظه قوی داریم تا وقتی غذا می خوریم بتواند ما را یاری کند؟ برای این منظور باید تمرینات بسیار ساده‌ای را برای چند هفته انجام دهیم.

تمرینات ساده‌ای که باید چند هفته تکرار کنیم 

۱. بنویسید چه چیزی خورده اید

۴۰ یا ۵۰ سال پیش افرادی که از روش‌های کلاسیک ذهن آگاهی استفاده می کردند هنگامی که می خواستند وزن کم کنند روی یک کاغذ، غذاهایی که خورده بودند را یادداشت می کردند. اما حالا در سومین دهه از سومین هزاره‌ی میلادی راه‌های خلاقانه زیادی برای ثبت سابقه‌ی غذایی وجود دارد. 

حالا دیگر می‌توانیم با دوربینی که بر روی تلفن دستی ما وجود دارد از غذای خود عکس بگیریم و آن را در یک برنامه روی گوشی خود ذخیره کنیم. یا با موبایل و لپ تاپ خود صدای‌مان را ضبط کنیم یا در بخش یادداشت ایمیل به راحتی یادداشت کنیم. این کار کمک می کند هنگام نوشتن، آنچه که در طول روز خورده ایم به راحتی از حافظه ما پاک نشود. حافظه‌ی کوتاه مدت ما به دلایل مختلف گاهی همه‌ی آنچه همین امروز اتفاق افتاده را به خاطر ما نمی‌آورد.

۲. از احساسات استفاده کنید

یکی از مهمترین عوامل تمایل ما به خوردن بیشتر این است که دوست داریم تجربه‌ی لذت‌بخش خوردن را دوباره تکرار کنیم. این اتفاق هنگامی می‌افتد که نسبت به آنچه خورده‌ایم سطح کمی از رضایت را تجربه می‌کنیم. برای اینکه بتوانیم از احساسات خود استفاده کنیم تا کنترل را در دست خود بگیریم، یک لحظه به بهترین دسری که در عمرتان خورده‌اید فکر کنید. حالا آن را برای خودتان توصیف کنید. از واژه‌ ای حسی و متعدد استفاده کنید. بو، مزه، بافت و . . . را توصیف کنید. استفاده از تمامی حواس هنگام خوردن به شما کمک می‌کند چند ساعت بعد به خاطر داشته باشید چه خورده‌اید. با دقت به غذای‌تان نگاه کنید و برای هر یک از این ابعادِ حسی عبارتی به کار ببرید. فرض کنید یک شیرینی خامه‌ای می خورید. بوی نارگیلی یا زعفرانی می‌دهد. مزه‌ای کره‌ای می‌دهد. لمس آن تُرد یا نرمی را به یادتان می آورد. آیا صدایی می شنوید؟ صدای آن وقتی که درِ جعبه را باز می کنید به یادتان می‌آید. تمرکز عامدانه بر مزه‌ها و بوهای غذا به ذخیره‌ی عمیق تر تجربه درحافظه‌تان کمک می کند. در نتیجه، بعداً کمتر خواهید خورد، زیرا بهتر به یادتان می آید چه خورده‌اید. به عبارت دیگر، بیشتر احتمال دارد به ذهن‌تان بیاید راستی، یادم می‌آید بعد از غذا یک تکه کیک شکلاتی خورده‌ام. بهتر است الان شیرینی نخورم.

۳. یادآورها را جدی بگیرید

هنر تقویت حافظه با استفاده از یادآورها ( مجموعه قافیه‌ها، قواعد، عبارات، نمودارها یا سرواژه‌ها ) به افراد زیادی کمک کرده است. برای مثال، اگر میان وعده‌‌ای شامل نان تست، کره و مربا خورده‌اید، از سرواژه‌ی ( تکم ) برای به خاطر سپردن آن استفاده کنید. هنگام نوشتن آنچه خورده‌اید این سرواژه‌ می‌تواند به شما یادآوری کند تا چیزی را فراموش نکنید. 

۴. غذا اطلاعاتی وارد بدن ما می کند

برای مثال اگر پرتقال می خورید، لحظه‌ای به این فکر کنید که چه خاصیتی دارد؟ مثلا پرتقال پر از آنتی اکسیدان است. و خوردن پرتقال مثل یک پمپ بدن شما را پُر از آنتی اکسیدان می‌کند. تصویر پمپ را مجسم کنید یا داستان کوتاهی درباره‌ی پرتقال بسازید.

۵. شواهدی از چیزی که می‌خورید به جا بگذارید

فرض کنید یک بسته چیپس می‌خورید. بسته را دور نیندازید. چند روزی آن بسته را نگهداری کنید. این کار به شما یادآوری می‌کند چه چیزی، چه زمانی و چقدر خورده‌اید. 

این تمرینات ساده طی چند هفته کمک می‌کنند حافظه‌ی غذایی خود را تقویت کنید. این تمرینات به مرور زمان کمک می‌کند وقتی چیزی می‌خورید با رضایت بیشتری همراه باشد. و اینگونه بسیار راحت‌تر از قبل می توانید خوردن را مدیریت کنید.