چرا با خوردن غذاهای کالری منفی لاغر نمیشیم؟

بیا با یه سوال ساده شروع کنیم: اصلاً غذای “کالری منفی” یعنی چی؟ خب، فرض کن که یه غذایی بخوری و بدنت برای هضمش بیشتر از اون کالری که اون غذا داره، مصرف کنه. به زبون ساده تر اگه یه غذایی ۱۰ کالری وارد بدنت می کنه به جاش ۱۱ کالری یا بیشتر بسوزونه! یعنی تو داری غذا می‌خوری، اما در نهایت داری کالری می‌سوزونی! عجیب به نظر میاد، نه؟! این ایده‌ایه که پشت مفهوم “غذاهای با کالری منفی” هست. حالا بیایم ببینیم واقعاً همچین چیزی ممکنه یا نه.

اول از همه: کالری چیه؟

کالری همون انرژی‌ایه که بدنت از غذاها می‌گیره و مصرف می‌کنه. هر چیزی که می‌خوری یا می‌نوشی کالری داره. این کالری‌ها به بدن انرژی میدن تا بتونه فعالیت‌های روزمره‌ات رو انجام بده، از حرکت کردن و نفس کشیدن گرفته تا حتی خوابیدن. اما هر غذایی که می‌خوری یه مقداری کالری داره و بدن هم باید برای هضم و جذب اون، انرژی صرف کنه. اینم فراموش نکن مهمتر از کالری که وارد بدنت می کنی، جنس کالری هست که وارد بدنت می کنی. مثلا ۱۰۰ کالری گوشت یا چربی از نظر حجمش با ۱۰۰ کالری سبزیجات فرق می کنه. پس همه کالریا با هم یکسان نیستن.

غذای کالری منفی دقیقاً یعنی چی؟

حالا اینجاست که داستان “غذاهای کالری منفی” شروع میشه. یه سری افراد میگن که بعضی غذاها اینقدر کم کالری هستن که وقتی اونا رو می‌خوری، بدنت برای هضمشون باید بیشتر از کالری خود اون غذا انرژی صرف کنه. مثلاً اگه یه تیکه کرفس که فقط ۱۰ کالری داره بخوری، ممکنه بدن تو برای هضمش ۱۵ کالری بسوزونه. یعنی تو ۵ کالری از دست دادی! حالا بذار ببینیم واقعاً همچین چیزی امکان‌پذیر هست یا نه.

کدوم غذاها رو میگن کالری منفی‌ دارن؟

غذاهایی که به عنوان “کالری منفی” شناخته میشن، عموماً میوه‌ها و سبزیجاتی هستن که کالری‌شون خیلی پایینه. اینا شامل چیزایی میشن مثل:

    کرفس

    کاهو

    خیار

    گوجه

   بروکلی و گل کلم

    توت‌فرنگی

    گریپ‌فروت

همه‌ی اینا کم کالری‌ان، آب زیادی دارن و فیبرشون هم زیاده. پس سؤال اینه: بدن ما واقعاً برای هضم این غذاها بیشتر از کالری‌ای که دارن انرژی مصرف می‌کنه؟

واقعیت یا افسانه؟

خب، بیایم یه جور منطقی به این قضیه نگاه کنیم. درسته که بدن برای هضم غذا انرژی مصرف می‌کنه (که بهش میگن اثر حرارتی غذا یا همون Thermic Effect of Food)، اما این مقدار کالری خیلی زیاد نیست. معمولاً فقط ۵ تا ۱۰ درصد از کل کالری‌ای که مصرف کردی، صرف هضمش میشه. یعنی مثلاً اگه یه چیزی خوردی که ۱۰۰ کالری داره، بدن تو حداکثر ۱۰ کالری صرف هضمش می‌کنه.

حالا اگه یه غذایی مثل کرفس فقط ۱۰ کالری داشته باشه، ممکنه بدن تو فقط ۱ یا ۲ کالری برای هضمش استفاده کنه. پس به جای اینکه کالری منفی بسازی، فقط یه مقدار خیلی کم کالری مصرف کردی. بنابراین واقعیت اینه که “غذای با کالری منفی” یه جور افسانه‌ست و تو با خوردن این غذاها قرار نیست معجزه‌ای در کاهش وزنت ببینی.

کالری‌ای که برای هضم غذا مصرف می‌شه چقدره؟

درسته که بدن برای پردازش غذاها کالری مصرف می‌کنه، ولی این مقدار کمتر از کالری‌ای هست که خود غذا به بدن می‌ده.

در واقع، مقدار انرژی‌ای که بدن برای پردازش غذاها استفاده می‌کنه، به عنوان درصدی از کالری غذاها حساب می‌شه. این مقدار برای کربوهیدرات‌ها ۵ تا ۱۰ درصد، برای چربی ۱ تا ۵ درصد و برای پروتئین ۲۰ تا ۳۰ درصد از کالری غذا هست.

بیشتر غذاهایی که بهشون می‌گن کالری منفی، بیشتر از آب و کربوهیدرات تشکیل شدن و چربی یا پروتئین خیلی کمی دارن. پس بعیده که انرژی‌ای که بدن برای هضم این غذاها مصرف می‌کنه، خیلی بیشتر از غذاهای دیگه‌ای باشه که از کربوهیدرات تشکیل شدن.

پس چرا مردم فکر می‌کنن این غذاها معجزه‌ن؟

دلیل اینکه این افسانه وجود داره اینه که غذاهایی مثل سبزیجات و میوه‌ها کالری خیلی کمی دارن و وقتی اونا رو می‌خوری، باعث احساس پُری و سیری موقت میشن بدون اینکه کالری زیادی وارد بدنت بشه. مثلاً تو می‌تونی کلی کاهو بخوری و در نهایت کالری زیادی دریافت نکرده باشی، چون بیشتر این غذاها از آب و فیبر تشکیل شدن.

این غذاها باعث میشن که معده‌ات پر بشه و احساس سیری کنی، بدون اینکه بدنت کالری‌های زیادی از اونا بگیره. به همین دلیله که خیلیا فکر می‌کنن این غذاها کالری منفی دارن، ولی حقیقت اینه که صرفاً کالری‌شون پایینه و خیلی سبک‌ان.

این موضوع رو فراموش نکن که غذاهای کالری منفی نمیتونن کالری کل روز بدن ما رو تامین کنن و به ما اجازه بدن سرحال و با انرژی باشیم. مصرف خیلی زیاد این دسته غذاها فقط باعث سیری کوتاه مدت میشه. پس راه حل چیه؟

پس چطوری از این غذاها استفاده کنیم؟

اگه بخوای واقع‌بین باشی، خوردن این غذاهای کم‌کالری مثل سبزیجات و میوه‌ها می‌تونه توی کاهش وزن کمکت کنه، ولی نه به خاطر کالری منفی. به این دلیل که اونا پر از آب و فیبر هستن و باعث میشن سریع‌تر احساس سیری کنی. مثلاً اگه قبل از یه وعده‌ی غذایی یه بشقاب سالاد پر از سبزیجات کم‌کالری بخوری، ممکنه دیگه جای زیادی برای غذاهای پرکالری نداشته باشی.

همچنین این غذاها پر از مواد مغذی مثل ویتامین‌ها و مواد معدنی هستن که برای سلامتی عمومی خیلی مفید هستن. اما اگه فکر کنی با خوردن کرفس داری کالری می‌سوزونی و می‌تونی بقیه‌ی روز رو هر چی دلت خواست بخوری، داری خودتو گول می‌زنی.

چطور از افسانه دوری کنیم؟

برای اینکه بتونی واقعاً وزن کم کنی و سالم بمونی، باید به همه‌ی کالری‌هایی که در طول روز مصرف می‌کنی توجه کنی. نمی‌تونی فقط به چند تا سبزیجات امیدوار باشی که همه‌ی کالری‌های اضافه رو از بین ببرن. بهترین راه برای کاهش وزن اینه که به تعادل برسی: یعنی آرامش داشته باشی و با ترکیبی از ورزش منظم و رژیم غذایی متعادل که شامل همه نوع مواد مغذی باشه و بدون گرسنگی کشیدن وزن کم کنی. توی کتاب راز کاهش اشتها درباره این مسئله صحبت کردم.

نتیجه‌گیری

پس، اگه بخوای یه جمع‌بندی داشته باشیم:

    “غذاهای با کالری منفی” بیشتر یه افسانه‌ست تا واقعیت.

    سبزیجات و میوه‌ها کالری کمی دارن و برای بدن مفیدن، اما قرار نیست کالری منفی بسازن.

    این غذاها به دلیل داشتن آب و فیبر زیاد باعث سیری میشن و می‌تونن به کاهش وزن کمک کنن.

    بهترین راه برای کاهش وزن همچنان همون رژیم متعادل و ورزش منظم هست.

در نهایت، اگر دوست داری وزنت رو کم کنی، سبزیجات رو حتماً توی برنامه غذاییت جا بده، ولی انتظار نداشته باش فقط با خوردن اونا معجزه بشه. باید از همه چیز آگاهانه استفاده کنی تا به نتیجه‌ای که می‌خوای برسی.