زندگی امروزی با سرعت بالایی پیش میره و گاهی پیدا کردن زمان و تمرکز برای پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل به یه چالش تبدیل میشه. اینجاست که روشهای مختلف کاهش وزن مثل فستینگ (روزهداری متناوب) به چشم میان. فستینگ یکی از روشهایی هست که خیلی از افراد به عنوان راهی برای کاهش وزن و بهبود سلامتی بهش روی آوردن. تو این مقاله، به زبان خودمونی میخوایم بفهمیم فستینگ چیه؟ چند نوع داره؟ چطور باعث کاهش وزن میشه و چه مزایا و معایبی داره؟
فستینگ چیه؟
فستینگ یا همون روزهداری متناوب به دورههایی از غذا نخوردن و غذا خوردن گفته میشه. این روش شامل فواصل زمانی مشخصی هست که در اونها چیزی نمیخوریم و بعد در بازههای دیگه به صورت نرمال غذا میخوریم. ایده اصلی اینه که با محدود کردن زمان غذا خوردن، بدن به صورت موثرتری چربیها رو میسوزونه و به کاهش وزن کمک میکنه.
انواع فستینگ
فستینگ انواع مختلفی داره و هر کسی میتونه با توجه به نیازها و سبک زندگی خودش یکی از این روشها رو انتخاب کنه. در ادامه چند نوع معروف فستینگ رو معرفی میکنیم:
۱.فستینگ ۱۶/۸: تو این روش، شما ۱۶ ساعت از روز رو چیزی نمیخورید و فقط ۸ ساعت زمان دارید که غذا بخورید. مثلاً میتونید از ساعت ۸ شب تا ۱۲ ظهر روز بعد چیزی نخورید و فقط بین ساعت ۱۲ ظهر تا ۸ شب غذا بخورید.
۲.فستینگ ۵:۲: این روش شامل خوردن به صورت عادی برای پنج روز از هفته انجام میشه. اما دو روز باقیمونده فقط ۵۰۰ تا ۶۰۰ کالری میتونیم بخوریم.
۳.فستینگ یک روز در میون (Alternate-Day Fasting): در این روش، شما یک روز در میون روزه میگیرید. یعنی یک روز به صورت عادی غذا میخورید و روز بعد رو یا به صورت کامل روزه میگیرید یا کالری خیلی کمی در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ کالری مصرف میکنید.
۴.روزهداری جنگجو (The Warrior Diet): این روش شامل خوردن مقدار کمی میوه و سبزیجات در طول روز و یک وعده بزرگ غذا در شب است. این روش بیشتر به دورههای اولیه انسانها برمیگرده که روزها شکار میکردن و شبها غذا میخوردن.
۵.فستینگ ۲۴ ساعته (Eat-Stop-Eat): در این روش، شما یک یا دو بار در هفته به مدت ۲۴ ساعت چیزی نمیخورید. مثلاً از شام یک روز تا شام روز بعد روزه میگیرید.
فستینگ چطوری باعث کاهش وزن میشه؟
حالا که با انواع فستینگ آشنا شدیم، بریم سراغ اینکه چطور این روشها باعث کاهش وزن میشن.
۱.کاهش کالری مصرفی: یکی از سادهترین دلایل کاهش وزن با فستینگ اینه که شما در بازههای زمانی کوتاهتری غذا میخورید و همین باعث میشه کالری کمتری مصرف کنید. وقتی تعداد وعدههای غذایی کمتر میشه، طبیعتاً کالری کمتری هم وارد بدن میشه.
۲.افزایش سوختوساز بدن: فستینگ میتونه متابولیسم بدن رو مقداری افزایش بده. وقتی برای مدت نسبتا طولانی چیزی نمی خوریم، سطح هورمونهایی مثل نوراپینفرین افزایش پیدا میکنه که باعث میشه چربیها سریعتر تجزیه بشن و به عنوان منبع انرژی استفاده بشن.
۳.کاهش سطح انسولین: یکی از اثرات مهم فستینگ، کاهش سطح انسولین در بدنه. وقتی انسولین کاهش پیدا میکنه، بدن به راحتی میتونه چربیها رو آزاد کنه و برای انرژی استفاده کنه. این موضوع به کاهش وزن کمک زیادی میکنه.
۴.افزایش هورمون رشد: فستینگ باعث افزایش هورمون رشد در بدن میشه که این هورمون به سوزوندن چربی و ساختن عضلات کمک میکنه. افزایش هورمون رشد یکی از دلایلیه که فستینگ میتونه به کاهش وزن و بهبود ترکیب بدنی کمک کنه.
۵.بهبود حساسیت به انسولین: فستینگ میتونه حساسیت به انسولین رو بهبود بده، که این موضوع به تنظیم سطح قند خون کمک میکنه. وقتی بدن بهتر به انسولین پاسخ میده، کمتر احتمال داره که قند خون بالا بره و چربی ذخیره بشه.
مزایای فستینگ
فستینگ علاوه بر کمک به کاهش وزن، مزایای دیگهای هم داره که در ادامه به بعضی از اونها اشاره میکنیم:
۱.بهبود سلامت قلب: فستینگ میتونه به کاهش فشار خون، سطح کلسترول و تریگلیسرید کمک کنه که این موضوعات برای سلامت قلب خیلی مهم هستن.
۲.افزایش طول عمر: بعضی از تحقیقات نشون دادن که فستینگ میتونه به افزایش طول عمر کمک کنه. البته بیشتر این تحقیقات روی حیوانات انجام شده، ولی نتایج امیدوارکنندهای برای انسانها هم داره.
۳.کاهش التهاب: فستینگ میتونه به کاهش التهاب در بدن کمک کنه. التهاب مزمن یکی از عوامل اصلی بیماریهای مختلف مثل بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان هست.
۴.بهبود عملکرد مغز: فستینگ میتونه باعث افزایش تولید فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) بشه که به سلامت و عملکرد مغز کمک میکنه. این موضوع میتونه به بهبود حافظه و کاهش خطر بیماریهای مغزی مثل آلزایمر کمک کنه.
۵.بهبود عملکرد ورزشی: بعضی از ورزشکاران گزارش کردن که فستینگ به اونها کمک کرده تا عملکرد بهتری داشته باشن. این موضوع میتونه به دلیل افزایش هورمون رشد و بهبود استفاده از چربی به عنوان منبع انرژی باشه. البته برای افرادی که به تازگی ورزش کردن رو شروع کردن و فستینگ می کنن پیشنهاد میشه با شدت و مدت کمتری ورزش کنن.
۶.بهبود گوارش: فستینگ میتونه به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کنه. این کار به معده و رودهها زمان استراحت میده و میتونه به کاهش مشکلات گوارشی مثل نفخ و یبوست کمک کنه.
معایب فستینگ
با اینکه فستینگ مزایای زیادی داره، اما معایبی هم داره که باید بهشون توجه کنیم:
۱.گرسنگی و تحریک پذیری: یکی از بزرگترین چالشهای فستینگ، گرسنگی و تحریک پذیری ناشی از نخوردن غذاست. بعضی افراد ممکنه نتونن با این حسها کنار بیان و این موضوع میتونه باعث مشکلات روحی و روانی بشه.
۲.کاهش انرژی: در ابتدای شروع فستینگ، ممکنه احساس خستگی و کاهش انرژی کنید. این موضوع به خصوص برای افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارن، میتونه مشکلساز بشه.
۳.مشکلات گوارشی: بعضی افراد ممکنه بعد از فستینگ مشکلات گوارشی مثل سوزش سر دل، نفخ و یبوست رو تجربه کنن. این مشکلات معمولاً با گذشت زمان و عادت کردن بدن به فستینگ کاهش پیدا میکنن.
۴.خطر پرخوری: یکی از مشکلات فستینگ، خطر پرخوری در زمانهایی که مجاز به غذا خوردن هستید، میتونه باشه. بعضی افراد ممکنه به دلیل گرسنگی زیاد، بیش از حد غذا بخورن که این موضوع میتونه به مشکلاتی مثل افزایش وزن و مشکلات گوارشی منجر بشه.
۵.مشکلات قند خون: فستینگ میتونه برای افرادی که مشکلات قند خون دارن، مثل دیابت، مشکلساز باشه. این افراد باید با دقت بیشتری فستینگ رو انجام بدن و حتماً با پزشک مشورت کنن.
۶.تاثیرات منفی روی چرخه قاعدگی: در برخی از زنان، فستینگ میتونه باعث اختلال در چرخه قاعدگی بشه. این موضوع ممکنه به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از فستینگ باشه.
چه غذاهایی میتونیم در طول دوره فستینگ بخوریم؟
حالا بریم سراغ بخش خوشمزه ماجرا! در طول دوره فستینگ، وقتی زمان غذا خوردن میرسه، باید غذاهای سالم و مغذی انتخاب کنیم تا هم از فستینگ بیشترین بهره رو ببریم و هم بدنمون مواد مورد نیازش رو دریافت کنه. در ادامه چند تا از بهترین غذاها و خوراکیها برای دوره فستینگ رو معرفی میکنم:
۱.پروتئینهای سالم
پروتئینها به شما کمک میکنن که احساس سیری کنید و عضلاتتون رو حفظ کنید. انتخابهای خوبی برای پروتئین شامل گوشتهای کمچرب مثل مرغ و بوقلمون، ماهی، تخممرغ، و لبنیات کمچرب هستن. همچنین، منابع گیاهی پروتئین مثل لوبیا، عدس، نخود و توفو هم میتونن مفید باشن.
۲.سبزیجات و میوهها
سبزیجات و میوهها پر از ویتامینها، مواد معدنی و فیبر هستن که به شما انرژی میدن و به حفظ سلامتی کمک میکنن. سعی کنید از انواع مختلف سبزیجات و میوهها استفاده کنید تا از تمام مزایای اونها بهرهمند بشید.
۳.غلات کامل
غلات کامل مثل جو، کینوا، برنج قهوهای و نان سبوسدار منابع خوبی از کربوهیدراتهای پیچیده هستن که به شما انرژی میدن و مدت طولانیتری شما رو سیر نگه میدارن. این غلات به دلیل داشتن فیبر بالا به گوارش هم کمک میکنن.
۴.چربیهای سالم
چربیهای سالم برای بدن ضروری هستن و به شما کمک میکنن که احساس سیری کنید. از منابع چربی سالم مثل آووکادو، روغن زیتون، مغزها و دانهها، و ماهیهای چرب مثل سالمون و ساردین استفاده کنید.
۵.آب و نوشیدنیهای بدون کالری
در طول فستینگ حتماً باید هیدراته بمونید. آب بهترین انتخابه، ولی میتونید از چایهای گیاهی بدون قند و قهوه سیاه هم استفاده کنید. این نوشیدنیها به شما کمک میکنن که احساس سیری کنید و از خستگی و سردرد جلوگیری میکنن.
۶.خوراکیهای پروبیوتیک
غذاهای پروبیوتیک مثل ماست، کفیر و مقدار کمی ترشیجات میتونن به سلامت رودهها کمک کنن و سیستم ایمنی بدن رو تقویت کنن. این خوراکیها به خصوص بعد از دوره فستینگ که دستگاه گوارش ممکنه نیاز به تقویت داشته باشه، خیلی مفیدن.
یک نکته مهم
برای اینکه بتونید از فستینگ بهترین نتیجه رو بگیرید و به کاهش وزن و سلامتی دست پیدا کنید، به توصیههای زیر توجه کنید:
پیش برنامهریزی کنید
برای دورههای غذاییتون برنامهریزی کنید و مطمئن بشید که مواد غذایی سالم و مغذی در دسترس دارید. این کار به شما کمک میکنه که از وسوسه غذاهای ناسالم دوری کنید.
نکاتی برای موفقیت در فستینگ
برای اینکه بتونید به خوبی از مزایای فستینگ بهره ببرید و از معایبش جلوگیری کنید، بهتره به نکات زیر توجه کنید:
۱.شروع آهسته و تدریجی: اگه تازه میخواید فستینگ رو شروع کنید، بهتره که آهسته و تدریجی پیش برید. مثلاً میتونید با فستینگ ۱۲ ساعته شروع کنید و به مرور زمان مدت روزهداری رو افزایش بدید.
۲.هیدراته بمونید: در طول فستینگ حتماً آب کافی بنوشید. آب به شما کمک میکنه که احساس سیری کنید و از مشکلاتی مثل سردرد و کمآبی جلوگیری میکنه.
۳.انتخاب غذای سالم: وقتی زمان غذا خوردن میرسه، سعی کنید غذاهای سالم و مغذی مصرف کنید. از غذاهای پرچرب و پرقند پرهیز کنید و به جای اونها از میوهها، سبزیجات، پروتئینهای سالم و غلات کامل استفاده کنید.
۴.گوش دادن به بدن: به بدن خودتون گوش بدید و اگه احساس کردید که فستینگ براتون خیلی سخته یا باعث مشکلات سلامتی میشه، بهتره روش رو تغییر بدید یا با پزشک مشورت کنید.
۵.ورزش کنید: ترکیب فستینگ با ورزش میتونه به شما کمک کنه که نتایج بهتری بگیرید. البته توجه داشته باشید که ممکنه در ابتدای فستینگ، انرژی کافی برای ورزشهای سنگین نداشته باشید. بهتره با ورزشهای سبک شروع کنید و به مرور زمان شدت ورزش رو افزایش بدید.
۶.حفظ تعادل: در همه چیز تعادل رو حفظ کنید. اگه یه روز نتونستید فستینگ کنید یا بیشتر از حد معمول غذا خوردید، نگران نباشید و از فردای اون روز دوباره به برنامهتون برگردید.
جمعبندی
فستینگ یا روزهداری متناوب یکی از روشهای محبوب برای کاهش وزن و بهبود سلامتیه. این روش شامل دورههایی از غذا نخوردن و غذا خوردنه که به بدن کمک میکنه تا به صورت موثرتری چربیها رو بسوزونه و به کاهش وزن کمک کنه. فستینگ انواع مختلفی داره و هر کسی میتونه با توجه به نیازها و سبک زندگی خودش یکی از این روشها رو انتخاب کنه.
فستینگ مزایای زیادی داره، از جمله کاهش وزن، بهبود سلامت قلب، افزایش طول عمر، کاهش التهاب، بهبود عملکرد مغز و عملکرد ورزشی، و بهبود گوارش. با این حال، معایبی هم داره که باید بهشون توجه کرد، مثل گرسنگی و تحریک پذیری، کاهش انرژی، مشکلات گوارشی، خطر پرخوری، مشکلات قند خون و تاثیرات منفی روی چرخه قاعدگی.
برای موفقیت در فستینگ، بهتره که آهسته و تدریجی شروع کنید، هیدراته بمونید، غذای سالم انتخاب کنید، به بدن خودتون گوش بدید، ورزش کنید و تعادل رو حفظ کنید. امیدوارم این مقاله به شما کمک کرده باشه تا با فستینگ بیشتر آشنا بشید و بتونید از این روش برای بهبود سلامتی و کاهش وزن خودتون استفاده کنید.
نظر و سوالاتی که دارید در پایین همین مقاله برای ما بنویسید.
یک دیدگاه نوشته شده است! می توانید دیدگاه خود را بنویسید
عالی بود مرسی